AI maakt kunst? Of is het gewoon een dure printer met pretenties?

https://www.hln.be/tech/schilderij-gemaakt-door-robot-brengt-recordbedrag-van-1-miljoen-euro-op~a50afbaa/

Het artikel:

Schilderij gemaakt door robot brengt recordbedrag van 1 miljoen euro op

Een door een ultra-realistische AI-robot geschilderd portret van de Britse computerwetenschapper en codebreker Alan Turing is op een veiling in New York verkocht voor 1,084 miljoen dollar (iets meer dan 1 miljoen euro). Het schilderij is volgens veilinghuis Sotheby’s het meest waardevolle kunstwerk van een mensachtige robot ooit verkocht.

De verkoopprijs overtrof ruimschoots de schattingen vóór de veiling. Die gingen van 120.000 tot 180.000 dollar (111.000 tot meer dan 167.000 euro) . Het schilderij kreeg donderdag 27 biedingen voordat het naar een onbekende koper ging, aldus Sotheby’s.

Mijlpaal

“De verkoopprijs voor het eerste geveilde kunstwerk van een mensachtige robotkunstenaar markeert een mijlpaal in de geschiedenis van de moderne en hedendaagse kunst en weerspiegelt het groeiende kruispunt tussen kunstmatige intelligentietechnologie en de mondiale kunstmarkt”, aldus het veilinghuis.

Ai-Da

Het 2,2 meter grote schilderij, getiteld ‘AI God: Portrait of Alan Turing’, werd gemaakt door Ai-Da, een mensachtige robotkunstenaar met grote ogen en een zwartbruin bob-kapsel die communiceert met behulp van grote taalmodellen. De robot kan tekenen en schilderen met behulp van camera’s in haar ogen, AI-algoritmen en bionische armen en handen. De ultra-realistische robot, die werd uitgevonden door de Britse galeriehouder Aidan Meller, is één van de meest geavanceerde ter wereld.

Rol van KI in kunst

Ai-Da beweegt en drukt zichzelf autonoom uit, zonder menselijke tussenkomst, en is vernoemd naar de Britse wiskundige Ada Lovelace die wordt beschouwd als de eerste programmeur. Volgens Ai-Da zelf nodigt het portret van pionier Alan Turing kijkers uit om na te denken over “de goddelijke aard van kunstmatige intelligentie en computergebruik, terwijl ze rekening houden met de ethische en maatschappelijke implicaties van deze vooruitgang”.

Alan Turing, een wiskundige en cryptoloog tijdens de Tweede Wereldoorlog, wordt beschouwd als een van de grondleggers van de computertechnologie. Hij maakte zich in de jaren vijftig al zorgen over het toekomstige gebruik van AI.

Volgens de uitvinder van Ai-Da lijken de “donkere tinten en gebroken facetten van het gezicht van de wiskundige” in het portret van de robot “de moeilijkheden te suggereren waarvoor Alan Turing ons waarschuwde als het gaat om het beheer van AI”. “Ai-Da’s werken vragen ons waar de kracht van AI ons zal brengen, evenals de wereldwijde race om die kracht te benutten”, aldus Aidan Meller.

Een AI-kunstwerk verkocht voor 1 miljoen euro. Kunst of niet? Dat was de discussie die ik laatst had met mijn 12-jarigen tijdens een les over artificiële intelligentie. Het onderwerp kunst en cultuur kwam naar voren, en de meningen waren flink verdeeld.

“Ja, tuurlijk is het kunst,” zeiden sommigen, “want AI gaat aan de slag met instructies die een mens geeft. Dus er is altijd een persoon nodig die het werk begeleidt.” Anderen waren het daar absoluut niet mee eens: “Er zit geen originaliteit in, geen bloed, zweet en tranen. Het mist een verhaal of de emoties die een kunstenaar wil overbrengen. Het is te makkelijk, kost amper iets, en iedereen kan het maken.”

Misschien ga ik te snel mee, maar ik geef die laatste groep gelijk. Wat kunst zo speciaal, uniek en vaak ook prijzig maakt, is dat het door één persoon op een unieke manier wordt gemaakt. Slechts één iemand heeft dat idee en werkt dat met een specifiek gevoel, doel of verhaal uit. Een AI of robot daarentegen? Die kan hetzelfde kunstwerk eindeloos herhalen. Waar blijft dan de uniciteit?

En dan die prijs. Een miljoen euro voor een AI-kunstwerk? Komaan. Dat slaat toch nergens op? Dit heeft voor mij weinig te maken met wie het gemaakt heeft, maar met de absurditeit van zulke bedragen in het algemeen. Net zoals die banaan die laatst voor een belachelijk hoog bedrag werd verkocht. Serieus, een banaan?! Terwijl er mensen zijn zonder huis, zonder eten, die elke dag moeten overleven met bijna niets. En dan wordt er zóveel geld uitgegeven aan “kunst”.

Ja, oké, ik weet dat er meer achter zit. Het is niet zomaar een leuk dingetje dat aan de muur hangt. Maar toch. Waarom gebruiken we dat geld niet om bijvoorbeeld honger, dakloosheid of ongelijkheid de wereld uit te helpen? Stel je eens voor wat er met dat geld allemaal mogelijk zou zijn.

Hoe denk jij hierover? Zie jij kunst in iets wat door AI gemaakt wordt? Of vind je die miljoenen ook van de pot gerukt? Laat het me weten – dan kunnen we samen filosoferen over de zin en onzin van “kunst”! 😉