Chatbots (in de klas): De toekomst van leren of de snelweg naar luiheid?

Een artikel uit Fons 19: Alle 20 Fons-nummers – Welkom bij Fons!

AI en chatbots in de klas: hoe ga ik hiermee om?

Zelf botste ik al enkele keren tegen die artificiële muur. Leerlingen die schrijfopdrachten indienen die overduidelijk niet door hen zijn geschreven. Te moeilijke woorden voor een 12-jarige, of opmerkelijk weinig spel- en schrijffouten. Boos worden is moeilijk, aangezien ik zelf voortdurend AI inroep voor inspiratie, het nalezen van e-mails op spelfouten, of om hét antwoord te vinden op een eindeloze discussie met vrienden over of het nu ‘het Kruidvat’ of ‘de Kruidvat’ is. Gebruik je AI om je huiswerk te laten maken, om er snel van af te zijn of om vooral niet te hard te moeten werken? Of gebruik je een chatbot als assistent of snelle zoekmachine? Ik vind dat er echt een verschil is.

Leerlingen moeten naar mijn mening zelf nadenken over wat ze schrijven en hoe ze het schrijven. Achteraf kunnen ze AI gebruiken als spellingscorrector of om extra ideeën aan te leggen. Hoewel ik dacht: “Ik ga nooit meer schrijfopdrachten voor het vak Nederlands kunnen doen, iedereen gebruikt AI, waarom zou ik een computer moeten en zelfs willen verbeteren en punten geven?”, bracht dit artikel me tot het besef dat AI, bijvoorbeeld ChatGPT, op vele manieren kan worden ingezet die bijdragen aan het leerproces van leerlingen, in plaats van er afbreuk aan te doen en ze lui of dom te maken.

ChatGPT gebruiken in de les om leerlingen te laten zien dat ook het internet en vooral die ‘slimme’ computers niet foutloos zijn, is een goede manier om aan te tonen dat we niet alles zomaar moeten overnemen. Zo'n bot is enkel zinvol als we zelf ons gezond verstand blijven gebruiken. We kunnen hem ook gebruiken als assistent, om te leren brainstormen, om argumenten te onderbouwen met bronnen (hoewel ze nog geen bronvermelding kunnen geven), om teksten na te lezen, enzovoort.

Het artikel brengt heel wat aandachtspunten, maar ook mogelijkheden naar voren om chatbots te integreren in de les Nederlands. Misschien moet ik AI de komende lessen ook maar wat meer inzetten, om leerlingen zelf op zoek te laten gaan naar het antwoord op een vraag zoals: “Waarom schrijf ik ‘ik heb beloofd om…’ met een -d op het einde, terwijl de regel van ’t ex-kofschip ons leert dat een woord dat eindigt op een -f een -t krijgt?” Maar ook tijdens lessen die gaan over verschillende teksttypes, tekstdoelen en tekstsoorten kan een chatbot handig zijn om unieke voorbeelden aan te halen. Toch?

AI blijft vaag en maakt me ook wat onzeker in mijn rol als leerkracht. Mag ik het integreren in de les, of toch beter niet? Wanneer mogen leerlingen het gebruiken? Wat als leerlingen hun taak of huiswerk laten maken door een chatbot?

Wat denk jij van AI en chatbots in de klas of in het onderwijs algemeen? Hoe zou jij het gebruiken? Of gebruik jij het al? Ik hoor er graag meer over!